Ngày giỗ
Ngày giỗ
Chị đứng trước di ảnh của anh. Đốt nén nhang như mọi ngày, nén tiếng thở dài, chị nghĩ thầm “Mới đó đã giỗ lần 4.”
Thời gian qua nhanh như chớp mắt. Cuộc sống vô thường. Còn, mất là chuyện không ai tránh khỏi. Đứng trước sự ra đi của một con người, cho dù không phải người thân thương mình vẫn cảm thấy xót xa… Vì lần ra đi này là mãi mãi.
Anh là chồng chị. Là một phần đời chị. Rồi đến một ngày tâm thái chị không động… Ngày đó nắng sẽ hanh vàng óng ánh. Chị gói mưa gió cuộc đời cất kỹ, chị nhìn thấy mây xanh trên bầu trời nhẹ nhàng bay. Có những ký ức đã trở thành một phần đời mỗi con người. Ta phải biết để lại phía sau, tiến về phía trước cho hành trang nhẹ hơn.
Trời chợt đổ mưa. Cơn mưa trượt dài theo gió hất ngược như nước mắt tủi hờn, ấm ức mà người đàn bà nén vào bên trong, chốc lát đã tạnh hẳn. Chị làm mâm cơm với những món thường ngày anh thích lúc còn sống. Con người nghĩ cũng lạ. Thiếu gì món cao lương mỹ vị đã nếm qua… Vậy mà những món bình dân, đơn giản lại khiến người ta thèm. Trên mâm cơm chị dọn lên. Một dĩa cải chua xào thịt bò. Một dĩa khô cá hú chiên giòn. Một tô canh khoai mỡ nấu với tôm khô, nêm chút hành lá, cắt nhỏ với rau ngò ôm. Một bữa cơm ngày thường của gia đình. Có phải không khí ấm cúng được cùng người thân bên mâm cơm gia đình đã khiến ta thèm.
Nhà chỉ còn ba mẹ con. Chị nhắc cho con nhớ ngày giỗ của ba. Chị muốn các con nhớ cội nguồn, sống phải biết tri ân và rồi mẹ con ăn cơm. Nhóc lớn trầm ngâm, nhóc nhỏ hỏi đủ thứ về ba, tía lia… Riêng chị. Chị nhớ tháng ngày cũ, cũng tiết trời đông se lạnh. Mùa Noel về. Đó là những ngày cuối của anh. Ngày anh cứ tiến về phía cuối con đường trong sự tỉnh táo, đau đớn.
Anh mòn mỏi, hao gầy như cây xanh vàng võ. Từng chiếc lá rụng dần, cây gục đầu xót xa với lụi tàn. Ánh mắt hun hút từ hốc mắt sâu thẳm như chút nắng cuối cùng sẫm màu trốn sau vách núi hắt lên mờ nhạt để rồi lọt thỏm trong đêm. Anh nằm yên bất động, tấm thân teo quắp ươm mầm sự chết mỗi ngày chị cảm được. Chị giành giựt, giữ lại được gì từ tay thần chết, ngoài những hình ảnh ăn sâu vào ký ức bất lực, yếu đuối của con người trước cái chết. Cảm giác trả về 0 thật đáng sợ.
Mọi người đều biết rằng mình sẽ chết, nhưng ai hầu như cũng quên nó. Vì nếu chúng ta nhớ về nó, có thể là hôm nay, ngày mai, để có thái độ thích đáng đón nhận nó bất cứ lúc nào. Chắc chắn rằng ta sẻ sống mãnh liệt hơn,tốt đẹp hơn.
Ai cũng từng nhìn thấy người khác chết. Sự chết thật khó lý giải. Đôi khi ta sống mộng du giữa thế giới thực – ảo. Ta không cảm nhận trọn vẹn cuộc sống chung quanh, chỉ khi đối diện với sự chết. Phải! Ta sẽ nhìn sự việc một cách khác.
Noel năm đó anh làm một hang đá nhỏ đặt trên bàn bên cạnh giường bệnh. Cười buồn anh nói: “Noel cuối cùng của anh.” Chị nắm tay anh xót xa, nhói buốt… Như một phán quyết của thượng đế. Sự chờ đợi này thật kinh khủng. Anh quý từng chút thời khắc của trần gian. Ngày, đêm anh không ngủ, như cố chống trả một thế lực vô hình đang chực chờ ngoài cửa. Anh sợ nhắm mắt rồi sẽ mãi mãi không tỉnh dậy nữa. Chị cảm được anh đang nhìn như giữ lại từng hình ảnh của cuộc sống, từng người thân cất vào bên trong cái phần hồn tồn tại không chết. Trong đôi mắt sóng nước, sự sợ hãi cô đơn khi phải đi một mình. Còn bao nhiêu tiếc nuối vì không có cơ hội quay lại để sống những ngày mà chỉ khi đối diện với cái chết ta mới cảm nhận nó đúng đắn nhất.
Đêm chị nằm co trong chiếc ghế xếp bên cạnh giường anh. Mắt nhắm lại mà bên trong rỗng như một nấm mồ chưa chôn. Mệt mỏi chị thiếp đi và mơ thấy những con người mang bản năng ác thú xé nát gia đình chị. Chúng rượt đuổi chị đến tận cùng, chị hụt hơi choàng tỉnh. Bật dậy chị sợ mình trễ một tiễn đưa… Anh ngồi tựa lưng vào tường bất động, chỉ đưa mắt qua nhìn chị hỏi nhỏ: “Em gặp ác mộng?” Chị trả lời anh: “Dạ không.” Bên ngoài những tia nắng đầu tiên nhảy múa. Sự sống trêu ngươi kẻ đứng bên bờ hai thế giới.
Xóm đạo tưng bừng đèn sao. Mọi người háo hức với niềm vui chung đón mừng đại lễ. Giáng sinh. Mới sáng sớm anh đã nhắc chị: “Nấu món gì ngon ngon cho con ăn.” Trong chị cồn cào bất thường… Chị trả lời cho anh vui: “Dạ. Em sẽ nấu một món ngon.”
Đêm hôm đó khi chuông nhà thờ tan lễ, anh ra đi nhẹ nhàng. Từng hồi chuông giục giã tiễn đưa. Thể xác anh lạnh dần. Những nhịp đập cuối cùng đã tắt sau khi nói với chị những lời như gió thoảng “Ước gì anh có cơ hội lần hai.” Chị hoá đá!
Có phải anh muốn nói với chị: “Chúng ta có một cuộc đời dài để ước. Ước mơ mỗi ngày. Niềm mơ ngày mai sẽ đẹp hơn hôm nay. Vì chúng ta luôn mơ ước những điều tốt đẹp. Đừng để phải tiếc nuối vì niềm mơ không thực hiện được.”
***
Chị nói thầm với anh “Anh về ăn cơm cũng mẹ con em. Em kể cho anh nghe một kỷ niệm xưa”. Đôi khi ta cũng phải biết khơi gợi vùng ký ức tươi đẹp đã bị những âm u, mây xám che lấp. Duyên nợ giữa đời đều bằng sự vô hình đưa đẩy,tuổi thanh xuân thật đẹp. Hồi con gái em thích để tóc dài thả bồng tự do. Anh theo sau như một tình cờ, sự tình cờ cố ý lặp lại, con gái ai mà chẳng được nhiều chàng để ý. Anh được vợ chỉ với một đôi vớ trắng mang cho ấm chân trong những ngày đông, đã làm em động lòng. Trời cao nguyên. Sáng chiều sương mù giăng phủ. Anh được vợ chỉ với trái tim của một chàng trai mới lớn. Hồi đó chỉ cần có hai trái tim vàng… Sao mà đơn thuần đến thế! Để rồi có những buổi chiều tối, hoàng hôn khuất sau núi đồi chỉ còn lại khoảng sáng nhàn nhạt mờ sương. Lất phất dưới mưa sau giờ làm việc. Chiếc dù đen che nghiêng hướng gió, mình đi qua một triền dốc dài ngút ngàn hoa dã quỳ hoang dại, vàng suốt một mùa. Thật đẹp! Mỗi lần ngang qua, em đều thích thú vuốt nhẹ cái thảm vàng tươi ngậm nước. Cảm giác từng giọt… Từng giọt… Lạnh buốt bàn tay. Chỉ để được cùng nhau tản bộ dưới mưa, cùng nhau ghé quán chọn một chỗ ngồi, tầm mắt có thể nhìn suốt con đường dốc thưa thớt cột đèn mà ánh sáng vàng co lại dưới sương mù. Chén chè nóng nhâm nhi để có nhiều thời gian bên nhau nghe Khánh Ly hát nhạc Trịnh.
Có phải sự khởi đầu nào cũng tốt đẹp? Trời đất có hai miền sáng tối. Cuộc sống muôn mặt. Đôi lúc không biết tự lúc nào hạnh phúc lạc vào miền bóng tối không tìm được lối ra…
Chị gắp thức ăn cho nhóc nhỏ, món khô chiên giòn ngon miệng nhóc thích. Nói chuyện với con mà trong đầu vẫn chưa dứt những suy nghĩ. Khi đứng trước cái chết, mọi phù phiếm trên thế gian không còn quan trọng nữa. Chúng ta dành thời gian cho những thiết yếu có ý nghĩa tâm linh ngày thường chúng ta rất thiếu. Sự bám dính vào những thứ vật chất không làm con người thỏa mãn. Ta xem thường những điều tốt đẹp trong trời đất ta đang hưởng dùng, được thượng đế ban tặng và một điều tiếc nuối là xem thường những mối quan hệ yêu thương đang có.
Một người bệnh đã lâu nằm trên giường. Nhìn ra bên ngoài thấy nắng ấm, thấy gió đong đưa những cụm mây xanh đùa giỡn, quấn quýt trên bầu trời. Nằm lắng nghe những âm thanh của sự sống bên ngoài, chắc chắn một điều sẽ trân trọng khung cửa biết bao.
Gia đình là tất cả. Đó là điểm tựa vững chắc cho con người trong mọi hoàn cảnh. Nền tảng của gia đình là yêu thương. Một khi gia đình không còn là điểm tựa thật bất hạnh. Chị buông đũa nén tiếng thở dài, gạt những suy nghĩ mông lung ra khỏi đầu.
Nhóc lớn nhìn mẹ lên tiếng “Mẹ ăn thêm.” Chị mỉm cười trả lời con “Hai anh em ăn đi. Mẹ no rồi.” Cuộc sống vợ chồng, giống như một sự khởi hành ra biển cả. Tình yêu thôi chưa đủ…
Ở nơi xa đó anh thấy con ngày một lớn. Anh đi bên đời trống một chỗ/Lấp đầy ngôi mộ xác thân tan/Ngoài kia mưa gió gào bất tận/Tiễn người xa xót một lần đưa.
Ba nén nhang mẹ con chị thắp cho anh cong tròn trân trọng. Một phận người…!
Lê Yên
12/18
